Kształtowanie się cen rynkowych należy do najważniejszych obszarów badań ekonomicznych. Wynika to z faktu, że ceny leżą u podstaw dwóch podstawowych zasad rządzących mechanizmami rynkowymi: zasady równowagi rynkowej i zasady optymalizacji (proces alokacji i podziału). Decydują one o alokacji czynników produkcji i regulują poziom produkcji [Kowalski, Rembisz 2005]. Zasada równowagi polega na ciągłym dostosowywaniu się poprzez ceny żądanej ilości produktów i usług przez kupujących do ich ilości oferowanej przez sprzedających. Z kolei zasada optymalizacji związana jest z wyborem najlepszego z możliwych wariantów postępowania przez uczestników rynku podejmujących decyzje o produkcji, sprzedaży lub zakupie towarów. Związane jest to, w sensie teoretycznym, z kwestią maksymalizacji funkcji użyteczności konsumenta i funkcji zysku producenta oraz ustalania równowagi ogólnej między dążeniem do ich maksymalizacji przez te podmioty. Celem opracowania jest próba przedstawienia mechanizmów leżących u podstaw obserwowanych zmian cen wieprzowiny i dochodów producentów trzody chlewnej w Polsce. Poruszono kwestie ustalania równowagi rynkowej, relacji cenowych w ujęciu Polska – inne kraje, relacji cenowych w łańcuchu żywnościowych a następnie wyniki te powiązano ze zmianami w podaży, popycie i efektywności ekonomicznej producentów trzody.