W artykule podjęto kwestię początków polskiej socjologii wsi, zasadności wiązania jej genezy dopiero z rokiem 1918. W części pierwszej artykułu krytycznie oceniono dominujący pogląd, zgodnie z którym rozliczne rozprawy na temat społecznego życia wsi ukazujące się 100, a nawet 200 lat wcześniej nie mogą być uznawane jeszcze za socjologiczne. Postawiono tezę, że pożądanym jest ponowne przedyskutowanie tego kontrowersyjnego zagadnienia. W jego części drugiej – dokonując egzegezy wybranych opracowań o polskiej wsi i polskim rolnictwie z wieków XVIII i XIX – udowodniono, że trudno im odmówić statusu socjologicznych, jako że wiedza, którą zawierały była: zdobywane metodycznie (czyli przy zastosowaniu metod i technik badawczych); wyrażana w języku zawierającym zdefiniowane pojęcia, odwołujące się do systemów teoretycznych; oraz umożliwiała udzielanie odpowiedzi na różne typy (opisowych, wyjaśniających, prognostycznych i praktycznych) pytań badawczych.