W artykule podjęta została próba przeanalizowania zmian w sektorze gospodarstw osób prawnych w latach 1990-1996, a wiec w okresie najbardziej zasadniczych zmian systemowych. Przyjęcie i realizacja koncepcji przyspieszenia w rolnictwie transformacji stosunków własnościowych ukierunkowanej na ograniczanie własności publicznej i prywatnej kolektywnej na rzecz poszerzenia i umacniania własności prywatnej osób fizycznych zaowocowała likwidacją produkcyjnego sektora państwowych gospodarstw rolnych oraz osłabieniem RSP. Jednocześnie usunięto bariery obszarowe rozwoju gospodarstw osób fizycznych i umożliwiono tworzenie gospodarstw prywatnych osób prawnych w innych formach prawno-organizacyjnych niż spółdzielcze. W rezultacie rozpoczął się bardzo dynamiczny proces przemian nie tylko w strukturze własnościowej gospodarstw rolnych, ale także w strukturze organizacyjno-prawnej, obszarowej i ekonomicznej. W artykule przedstawiono zmiany w całym sektorze gospodarstw osób prawnych z uwzględnieniem różnych form prawno-organizacyjnych i wielkości obszarowej, a także zmiany udziału tych gospodarstw w użytkowania ziemi rolniczej, zasobach pracy, zasobach kapitału, w produkcji rolnej. Przedstawiono także zmiany efektywności produkcji rolnej w gospodarstwach tego sektora na tle gospodarstw osób fizycznych.