Wprowadzone w 2010 roku dopłaty do roślin strączkowych skutkowały zwiększeniem ich powierzchni uprawy, w tym areału łubinu słodkiego i grochu pastewnego. Uprawa łubinu prowadzona jest na ogół na glebach kompleksu żytniego, analogicznie jak żyta ozimego, natomiast uprawa grochu – na glebach kompleksu pszennego, tak jak pszenicy ozimej. Ze względu na podobne wymagania glebowe rośliny strączkowe konkurują zatem ze zbożami o grunty orne. Jednak uprawa tych pierwszych często uważana jest za mało opłacalną, nawet po uwzględnieniu przysługujących do ich uprawy dopłat bezpośrednich. Celem pracy było określenie wyników produkcyjno-ekonomicznych z uprawy wspomnianych powyżej roślin strączkowych i zbożowych oraz porównanie opłacalności uprawy łubinu słodkiego w odniesieniu do żyta ozimego oraz grochu pastewnego w odniesieniu do pszenicy ozimej w wybranych gospodarstwach indywidualnych w Polsce w latach 2015-2017. Opłacalność uprawy rozpatrywanych roślin określono przede wszystkim przy wykorzystaniu wskaźnika opłacalności produkcji, będącego procentową relacją wartości produkcji ogółem (bez uwzględniania dopłat bezpośrednich) do kosztów ogółem. Miarą opłacalności był też dochód z działalności (bez dopłat, jak i po ich uwzględnieniu). W badaniach wykorzystano m.in. dane systemu AGROKOSZTY, systemu Polski FADN oraz GUS. Przeprowadzono pionową i poziomą analizę wyników. Wykazano, że przeciętnie w latach 2015-2017 w gospodarstwach uczestniczących w ba daniach poszczególnych z rozpatrywanych roślin opłacalność uprawy łubinu, wyrażona wskaźnikiem opłacalności, była niższa niż żyta, a uprawy grochu – trochę wyższa niż pszenicy. Ponadto zarówno pierwsza kategoria dochodowa, którą jest nadwyżka bezpośrednia (różnica wartości produkcji ogółem i kosztów bezpośrednich), jak i jedna z ostatnich – dochód z działalności bez dopłat (różnica wartości produkcji ogółem i kosztów ogółem) okazały się w przypadku uprawy łubinu i grochu relatywnie niskie w porównaniu ze zbożami konkurujących z nimi o te same grunty rolne. Jednak po doliczeniu dopłat uprawa strączkowych była bardziej opłacalna niż uprawa zbóż. Zatem możliwość otrzymania dopłat do powierzchni uprawy roślin strączkowych była z pewnością zachętą do ich uprawy, a dodatkowo – możliwość spełnienia wymogu do uzyskania płatności z tytułu zazielenienia.