Rolnictwo współczesne należy do najbardziej ryzykownych działalności gospodarczych. Obok znanego wcześniej ryzyka produkcyjnego, cenowego i rynkowego, a później także finansowego, obecnie producenci rolni coraz częściej konfrontowani są z ryzykiem instytucjonalnym i ze sfery zarządzania personelem oraz związanym ze zmianą klimatu. Równocześnie rolnicy dysponują wieloma narzędziami i strategiami przeciwdziałania zagrożeniom i łagodzenia ich negatywnych skutków. Wśród tych instrumentów i strategii zarządzania ryzykiem wciąż duże znaczenie odgrywają tradycyjne/konwencjonalne ubezpieczenia upraw, zwierząt i rzeczowych składników majątku. W tym kontekście podstawowym celem artykułu jest uogólnienie podstaw teoretycznych powyższych ubezpieczeń, ale ograniczone do historycznie najstarszego ich ujęcia, a więc na gruncie mikroekonomii neoklasycznej i klasycznej teorii decyzji. Zgodnie z istniejącą tu konwencją najpierw analizuje się istotę teorii/hipotezy użyteczności oczekiwanej von Neumanna–Morgesterna. Następnie przybliża się treść awersji do ryzyka. W ostatniej części artykułu konkretyzuje się natomiast założenia teorii użyteczności oczekiwanej na przykładzie ubezpieczeń rolnych.