PRACA ORYGINALNA
MODEL SZACOWANIA PEŁNYCH KOSZTÓW DZIAŁALNOŚCI GOSPODARSTW ROLNYCH
Więcej
Ukryj
1
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB
Data akceptacji: 12-09-2011
Data publikacji: 12-09-2011
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej / Problems of Agricultural Economics 2011;328(3):28-58
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W opracowaniu zaprezentowano metodę wyceny kosztu własnych czynników wytwórczych na przykładzie danych gospodarstw prowadzących rachunkowość w ramach Polskiego FADN. Punktem wyjścia do opracowania tej metody były rozwiązania zastosowane przez pracowników Komisji Europejskiej. Głównym założeniem tych rozwiązań jest oparcie wyceny kosztów czynników własnych na kosztach płaconych przez rolników za zaangażowanie obcych czynników produkcji (kosztach czynników zewnętrznych). Zastosowane modyfikacje poprzedzone zostały analizą statystyczną czynników różnicujących wynagrodzenia pracowników najemnych oraz wysokość czynszu dzierżawnego.
Na podstawie wyników analizy statystycznej stwierdzono, że koszt nieopłaconej pracy członków rodziny rolnika powinien być szacowany na podstawie średniego wynagrodzenia w przeliczeniu na 1 AWU w gospodarstwach rolnych z danego regionu FADN i danej klasy wielkości ekonomicznej gospodarstwa (ES6), koszt ziemi własnej na podstawie przeciętnego czynszu dzierżawnego płaconego przez gospodarstwa dodzierżawiające użytki rolne w danym regionie FADN i danej klasie wielkości ekonomicznej (ES6), a koszt kapitału własnego jako równowartość odsetek, które rolnik mógłby uzyskać lokując równowartość kapitału własnego w długookresowych papierach wartościowych.
Całkowity koszt nieopłaconych czynników własnych jest w tym przypadku sumą oszacowanego kosztu pracy własnej, ziemi własnej oraz kapitału własnego. Aby uniknąć podwójnego liczenia zapłaconych odsetek, do dochodu netto z gospodarstwa rolnego dodawane są zapłacone odsetki od zobowiązań gospodarstwa rolnego.
Obliczona na tej podstawie nadwyżka (dochód netto plus zapłacone odsetki minus oszacowany koszt nieopłaconych czynników własnych) nazwana została zyskiem przedsiębiorcy i ma charakter zysku z tytułu zarządzania gospodarstwem i ponoszonego ryzyka. Odejmując od dochodu netto z gospodarstwa rolnego umowny koszt pracy własnej otrzymuje się zysk z gospodarstwa rolnego, który pozwala porównywać wynik finansowy gospodarstw indywidualnych oraz przedsiębiorstw z osobowością prawną.