PRACA ORYGINALNA
KIERUNKI ZMIAN W PRODUKCJI ROLNICZEJ W POLSCE DO ROKU 2020 – PRÓBA PROGNOZY
Więcej
Ukryj
1
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB Puławy
Data akceptacji: 22-06-2010
Data publikacji: 22-03-2010
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej / Problems of Agricultural Economics 2010;324(3):5-18
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Przedstawione założenia uwzględniają opinie ekspertów i umożliwiają wskazanie kierunków zmian w produkcji rolniczej, należy jednak podkreślić, że nie znane są kierunki modyfikacji WPR po 2013 roku. Trudne do prognozowania są też kierunki zmian na światowym runku żywnościowym oraz efekty negocjacji na forum Światowej Organizacji Handlu. Duży wpływ na rozwój rolnictwa może mieć również restrykcyjna polityka ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem emisji gazów cieplarnianych oraz następstwa postępujących zmian klimatycznych. Elementy te będą mieć kluczowe znaczenie dla kierunków zmian w produkcji rolniczej w UE i Polsce.
W przyszłości preferowany będzie model rozwoju rolnictwa wielofunkcyjnego, które powinno łączyć bezpieczeństwo żywnościowe, ekologiczne (zmiany klimatu, zasoby wody, bioróżnorodność itp.) i energetyczne. Wydaje się jednak, że w wielu scenariuszach zbyt optymistycznie oszacowano możliwości rolnictwa w zakresie produkcji surowców na cele energetyczne. Przeznaczenie zbyt dużych powierzchni gruntów pod produkcję na cele energetyczne wymusi intensyfikację produkcji rolniczej, co może skutkować zachwianiem bezpieczeństwa żywnościowego i nasilić ujemne oddziaływania rolnictwa na środowisko przyrodnicze. Realizacja przyjętych w tym opracowaniu założeń również wymaga umiarkowanej intensyfikacji produkcji.
W Polsce dominować będzie model rolnictwa oparty na gospodarstwach rodzinnych, ale będzie szybko postępować polaryzacja gospodarstw na towarowe i socjalne. Kierunek tej polaryzacji będzie zróżnicowany regionalnie, co dodatkowo wpłynie na tempo zmian w skali całego kraju.
Szukanie pożądanego modelu rozwoju rolnictwa polskiego nie może abstrahować od tempa przeobrażeń całej gospodarki w kierunku poprawy jej konkurencyjności oraz procesów zachodzących w UE. Podczas szczytu UE w 2000 roku w Lizbonie została przyjęta Agenda Lizbońska, która zakłada znaczne przyspieszenie rozwoju gospodarczego Wspólnoty.
W opracowaniu uwzględniono tylko ważniejsze kierunki i aspekty zmian, ale może być ono podstawą do prognozowania i dyskusji. Analiza opracowań i próba sformułowania założeń wskazują luki informacyjne i ewentualne płaszczyzny do współpracy oraz tematykę pogłębionych ekspertyz. Ocena realności prognozowanych zmian produkcji rolniczej w Polsce to ważne wyzwanie dla nauki, doradztwa i praktyki. Konieczne jest wskazanie czynników sprzyjających i ograniczających rozwój produkcji rolniczej w Polsce, z uwzględnieniem zróżnicowania regionalnego i specyfiki różnych grup gospodarstw.