Dwadzieścia lat po upadku komunizmu sytuacja rolnictwa w dziesięciu krajach z Europy Środkowo-Wschodniej , które weszły do Unii Europejskiej (UE) w latach 2004 i 2007, jest nadal silnie naznaczona dziedzictwem tamtego systemu i transformacją ustrojową. Aby wyjaśnić ścieżki rozwoju rolnictwa tych państw począwszy od 2000 roku, nie mówiąc już o próbie określenia dynamiki ich dalszego rozwoju, należy zatem przynajmniej w ogólnych zarysach wyjść od analizy przemian systemowych zachodzących wcześniej, przynajmniej od lat 1989-1991 Skorzystano w tym celu z opracowania opublikowanego w 2001 roku . Zawiera ono analizę ogólną i porównanie funkcjonalnej oraz strukturalnej dynamiki zmian zachodzących w latach dziewięćdziesiątych XX wieku w rolnictwie poszczególnych PECO (Pays d’Europe Centrale et Orientale – Kraje Europy Środkowo-Wschodniej) kandydujących do UE. W części ogólnej autor owego opracowania odniósł się wtedy do głównych zjawisk zachodzących w rolnictwie tych krajów. Głęboka recesja po upadku systemu komunistycznego odbiła się – po pierwsze – negatywnie na produkcji rolniczej tych państw, a po wtóre dynamiczny wzrost gospodarczy, który nastąpił w państwach Europy Środkowo-Wschodniej (Polska, Węgry, Czechy, Słowacja i Słowenia) po roku 1993/94, nie doprowadził jednak do wzrostu produkcji rolniczej aż do 2000 roku, nawet mimo wysokiej ochrony celnej.