PRACA ORYGINALNA
GMO A MIĘDZYNARODOWY RYNEK SOI
Więcej
Ukryj
1
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy Radzików
Data akceptacji: 20-12-2012
Data publikacji: 20-12-2012
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej / Problems of Agricultural Economics 2012;333(4):3-14
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie do uprawy odmian zmodyfikowanych genetycznie wywarło istotny wpływ na funkcjonowanie międzynarodowego rynku soi. Zachodzące zmiany powinny być więc interpretowane w kontekście regulacji dotyczących rynku produktów zmodyfikowanych genetycznie. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują bowiem, że zarówno zmiany w regulacjach po stronie eksporterów jak i importerów wywierają wpływ na rynek międzynarodowy, w tym zwłaszcza na zachowanie się cen.
Upowszechnieniu się uprawy odmian soi GM towarzyszyło przyspieszenie wzrostu światowych zbiorów i obrotów międzynarodowych, przy ograniczeniu dominującej roli USA na tym rynku. Uzyskane wyniki wskazują jednak, że zarazem wzrosło znaczenie rynku północnoamerykańskiego w kształtowaniu cen na rynkach międzynarodowych. Paradoks ten można wyjaśnić upodobnieniem się struktury odmianowej produkowanej soi w krajach będących jej eksporterami oraz zmianami po stronie UE. W konsekwencji głównie eksporterzy soi oferują przede wszystkim soję GM. Przed 2005 r. część eksporterów spoza USA, zwłaszcza Brazylia produkowała głównie soję NGM, odróżniając się swoją ofertą. Przy wprowadzaniu w UE restrykcji względem produktów zawierających GMO miało to istotne znaczenie, wzmacniając siłę impulsów płynących ze strony rynku brazylijskiego. Stabilizacja regulacji unijnych dotyczących GMO po 2003 r., a także autoryzacja kilku kreacji soi GM również wzmocniły wrażliwość rynku europejskiego na ceny północnoamerykańskie.
Znaczenie rynku USA w kształtowaniu cen soi wynikać może także z bardzo aktywnego rynku transakcji terminowych. Biorąc pod uwagę liczbę zawartych kontraktów największą światowa giełdą jest Chicago Board of Trade (funkcjonująca obecnie w ramach CME Group). W latach 2000-2011 obroty kontraktami terminowymi na soję na CBOT wzrosły kilkukrotnie. W kolejnych analizach cen soi interesujące byłoby więc uwzględnienie notowań na rynkach terminowych.
Uzyskane w pracy wyniki potwierdzają celowość uwzględniania analiz cenowych w badaniach dotyczących zmian w funkcjonowaniu rynków. W analizach dotyczących porównania znaczenia poszczególnych rynków wnoszą one dodatkową informację wzbogacając wyniki analiz dotyczących wolumenu produkcji i obrotów.