PRACA ORYGINALNA
FUNKCJE OBSZARÓW WIEJSKICH I ICH ROZWÓJ
Więcej
Ukryj
1
University of Warmia and Mazury
Data akceptacji: 10-05-2015
Data publikacji: 10-05-2015
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej / Problems of Agricultural Economics 2015;343(2):84-93
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Głównym wyznacznikiem współczesności (ponowoczesności) jest zapewne po-wszechna zmienność, która dotyczy różnych aspektów rzeczywistości, także funkcji obszarów wiejskich. Wyraża się to w zmianie znaczenia poszczególnych funkcji i proporcji między nimi, ale również dezaktualizacji niektórych przejawów, i rozwiązań związanych z tymi funkcjami z jednoczesnym pojawianiem się nowych aspektów istnienia i funkcjonowania obszarów wiejskich. Zmiana priorytetów (celów) w życiu społeczno-gospodarczym skutkuje także zmianami w oczekiwaniach dotyczących funkcji pełnionych przez obszary wiejskie. Szcze-gólnie intensywne zmiany zachodzące na tych obszarów w Polsce są między innymi następ-stwem członkostwa w Unii Europejskiej i realizowania wspólnej polityki rolnej. Zmiany te wyrażają się między innymi w:
- malejącej roli rolnictwa – malejący udział rolnictwa w wytwarzaniu PKB i w za-trudnieniu, zmniejszanie się powierzchni użytków rolnych, malejąca liczba go-spodarstw,
- wzrastającej roli pozarolniczej działalności gospodarczej – wzrost zalesienia i funkcji związanych z leśnictwem, rozwój agroturystyki, rozwój wytwórczości lu-dowej i wykorzystania miejscowych surowców,
- wzrastającego znaczenia funkcji środowiskowej – wzrost świadomości ekologicz-nej, troska o bioróżnorodność, architekturę krajobrazu, poprawa jakości środowi-ska naturalnego (gleba, woda, powietrze),
- wzrastające znaczenie funkcji społecznych i kulturowych – rozwój osadnictwa na wsi, rozwój infrastruktury technicznej i społecznej, aktywność społeczności lo-kalnych.
Uogólnione oceny zmian funkcji obszarów wiejskich zacierają zróżnicowanie tendencji odnoszących się do szczegółowych odmienności przestrzennych i funkcjonalnych. Dla przykładu, malejącej roli rolnictwa wytwarzającego produkty i surowce żywnościowe towa-rzyszy rosnąca rola produkcji surowców bioenergetycznych; rozwojowi turystyki na obszarach wiejskich towarzyszą rosnące zagrożenia dla środowiska przyrodniczego a trosce o bio-różnorodność towarzyszą zagrożenia dla producentów rolnych (np. bobry, dziki) lub rybaków (kormorany). Konflikty pomiędzy funkcjami i w ramach poszczególnych funkcji obszarów wiejskich powinny być eliminowane lub ograniczane poprzez sprawną międzynarodową, kra-jową i regionalną politykę społeczno-gospodarczą zapewniającą zrównoważony, wielofunk-cyjny rozwój tych obszarów z uwzględnieniem ogólnych i lokalnych uwarunkowań. Problem w tym, by ilościowe i jakościowe zmiany zachodzące na obszarów wiejskich spełniały kryteria korzystności w długookresowej perspektywie.