PRACA ORYGINALNA
EKONOMICZNE I ETYCZNO-PRAWNE ASPEKTY CYFRYZACJI W SEKTORZE ROLNO-SPOŻYWCZYM
Więcej
Ukryj
1
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnosciowej - Państwowy Instytut Badawczy
Data nadesłania: 28-02-2020
Data ostatniej recenzji: 23-03-2020
Data akceptacji: 14-04-2020
Data publikacji: 23-06-2020
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej / Problems of Agricultural Economics 2020;363(2):53-72
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest wkład do dyskusji i badań poświęconych ekonomicznym i etyczno-prawnym aspektom cyfrowej transformacji w sektorze rolno-spożywczym. Poprzednia rewolucja technologiczna (tzw. Zielona Rewolucja) istotnie podniosła wskaźniki wydajności i produktywność w rolnictwie. Równocześnie jednak doprowadziła do wielu negatywnych konsekwencji środowiskowych. Pogłębiła również nierówności dochodowe w sektorze. Zdaniem niektórych badaczy obecna rewolucja cyfrowa, w istocie oparta na intensywnym wykorzystaniu wiedzy, może odwrócić niekorzystne zjawiska wywołane poprzednią rewolucją. Jednakże nie brak też dowodów wskazujących, że technologie cyfrowe prowadzą do nowych podziałów społecznych i większej skali nierówności na świecie. Wiele produktów i usług cyfrowych powstaje w oparciu o wykorzystanie danych, do których prawa własności pozostają niejasne. Równocześnie postępujące procesy cyfryzacji wydają się istotnie zwiększać ryzyko naruszeń prawa do prywatności. W artykule omówione są korzyści, problemy i możliwe ryzyka związane z procesami cyfryzacji w sektorze rolno-spożywczym. Szczególna uwaga poświęcona jest aspektom etycznym gromadzenia, przetwarzania, udostępniania i wykorzystywania danych cyfrowych z systemów rolnictwa inteligentnego (smart farming). Stawiana jest teza, że potencjał rewolucji cyfrowej w sektorze rolno spożywczym nie jest w pełni wykorzystywany. Wpływa na to wiele czynników – m.in. brak regulacji prawnych dotyczących zarządzania danymi cyfrowymi gromadzonymi w sektorze rolno-spożywczym, struktura rynku produktów i usług cyfrowych faworyzująca duże i bardzo duże gospodarstwa rolne, niski poziom zaufania między uczestnikami łańcucha wartości danych oraz niedostateczna współpraca sektora prywatnego i sektora publicznego w zakresie wykorzystania i udostępniania danych cyfrowych. Konieczna jest zatem szeroka i angażująca różne środowiska dyskusja na temat wizji cyfrowej transformacji w sektorze rolno-spożywczym. Fundamenty dla rozwoju sektora rolno-spożywczego opartego na wymianie danych i innowacjach cyfrowych powinny uwzględniać wspólne wartości i zasady etyczne oraz potrzebę budowania wzajemnego zaufania między uczestnikami łańcucha wartości danych.