W artykule przedstawiono rolę i znaczenie dzierżawy ziemi w przemianach strukturalnych w rolnictwie i jej związek z efektywnością gospodarowania. Wykazano, że dzierżawa ziemi była skuteczniejszym i tańszym sposobem zwiększania powierzchni gospodarstw (skali produkcji) niż zakup ziemi. Badania przeprowadzono na wybranych grupach spółek z o.o. użytkujących grunty dzierżawione (I grupa) i własne (II grupa), biorących udział w Rankingu 300 prowadzonym przez IERiGŻ-PIB w latach 2009-2014. Wyniki badań wskazały, że gospodarstwa prowadzone przez dzierżawców osiągały wyższą rentowność kapitałów własnych i indeksu tworzenia wartości. Różnice nie zostały jednak potwierdzone statystycznie, co oznacza, że nie były istotne. Natomiast gospodarstwa użytkujące grunty własne wykazały się wyższym poziomem bezpieczeństwa finansowego, o czym świadczą wyższe wartości wskaźników płynności (bieżącej i szybkiej) i wskaźnika pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową. Nie została w pełni potwierdzona hipoteza,że „dzierżawca gospodaruje efektywniej niż właściciel”.